23 Eylül 2014 Salı

Emziren Anneler İçin Özel Röportaj

Emzirmek bir anne için önceden bilinmeyecek ve tanımlanmayacak eşsiz bir deneyim. Bebeğin ilk zamanları, uykusuz ve emzirme konusunda tecrübesiz anne için zaman zaman zor ve sancılı bir süreç. “Doğru emzirebiliyor muyum?”, “Sütüm besliyor mu acaba?”, “Ne yesem sütüm artar?” gibi bir sürü soru ilk kez anne olan tüm anneler için vazgeçilmez sorulardır. İşte bu yüzden bebeimgeliyor .com’un yaratıcısı, emzirme üzerine annelere seminerler de veren Esra Ertuğrul ile emzirme üzerine bir röportaj yaptım.

1. Merhaba öncelikle size tanıyabilir miyiz?

Ben İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik fakültesi mezunuyum. Okulum bittikten sonra Marmara Üniversitesi’nde Sağlık Kurumları Yöneticiliği’nde yüksek lisans yaparken,  İstanbul Üniversitesi Kadın ve Çocuk Sağlığı Araştırma Ve Eğitim biriminde hamile okulu ile ilgili UNICEF ve AT desteklediği bir projede çalıştım. Bu proje kapsamında Hamile okulu kurduk. Anne ve baba adaylarına eğitimler verdim. Emzirme Danışmanlığı eğitimi alıp, eğitimler ve danışmanlık vermeye başladım. Daha sonra proje sonlanınca İstanbul Florence Nightingale Hastanesi’nde tüp bebek bölümünde Tüp bebek Koordinatörü olarak çalışmaya başladım. Ayrıca 2008 yılından  beri Bebeimgeliyor adlı bir sitem var ve doğuma hazırlık, emzirme, yeni doğan bebek bakımı ve ek gıda eğitimleri veriyorum. Sosyal medya üzerinden bana ulaşan annelere de danışmanlık vermeye çalışıyorum. 4,5 yaşında Altuğ isimli bir oğlum var. Kalan tüm boş vaktim onunJ Birlikte kitapçı dolaşmayı, legolarla oyun oynamayı çok seviyoruz.

2. Özellikle ilk anne olanların en büyük endişesi bebeğini yeteri kadar emziremediğini düşünmektir. Kendimden de biliyorum bebekler ilk günlerde çok minik oldukları için çeneleri kuvvetli olamıyor ve o kadar kolay sütü çekemiyor. Anneni sütü çok geliyor ama bebek emmek istemiyor. Bu ilk dönemler için annelere bir profesyonel olarak neler söylemek istersiniz?

En başta aceleci olmamalılar. Bebekle eve geldikleri an itibariyle hemen bir düzen olsun. Annenin “Bebeğimi 3 saatte bir emzireyim”, “Bebeğim hemen uyusun uyansın” gibi istekleri oluyor. Ama 40 günlük lohusalık süreci hem annenin hem de bebeğin birbirlerine alıştığı bir dönem. Bebeğin rehberliğinde  annenin önderliğinde gelişecek bir süreç. İlk günlerde bebeğin midesi bildiğiniz misket kadar. Anne sütü laksatif etkili olduğu için de bebek emdiği gibi sindiriyor ve ardından neredeyse 1 saat sonra tekrar acıkıyor. O nedenle ilk günlerde bebekler annelerinin yakasının süsü gibi. Bol bol ve sık sık emzirmek hem sütü arttırmak için hem de beslemek için çok önemli. Anne sütü ilk 3 gün kolostrum denilen bir süt. Bebeğin bağışıklık sistemini güçlendiren bir yapısı var. 3.-4.gün olgunlaşma sürecine giriyor. O dönemde bazen annenin sütü bebeğin ihtiyacından fazla olur. O dönemde en önemli şey bol bol emzirmek ve fazla süt varsa mutlaka sağmak çok önemli. Ayrıca ilk günlerde bebeklerde fizyolojik sarılık dediğimiz olay söz konusu. Bu olay nedeniyle bebekler çok uyumak ister. Onun için ilk günlerde bebeğin hem sarılık olmaması hem de annenin sütünün artması için bebeği gündüzleri 2 saatte bir uyuyorsa uyandırıp emzirmek gerekir. Gece bu süreyi biraz daha uzatabilirler ama 2 en fazla 3 saat sonra mutlaka uyandırılıp bebeğin emzirilmesi gerekir.

3. Doğru emzirme nasıldır?
Anne rahat bir konumda oturuyor ya da yatıyor olmalıdır. Annenin rahat bir koltukta oturması, ayaklarını uzatacak bir destek olması ve sırtına koyacağı yastık olması gerekir. Kendisi için en rahat edeceği konumu hazırlayan anne, bebeğini tüm vücut ve baş olarak memeye dönük olarak kucağına almalıdır.
Kucağa alınan bebek, doğrudan annenin kolu üzerine değil herhangi bir ince yastık vb. ile tutulmalıdır. Bebek emmediği zamanlardaki giysilerinden biraz daha hafiflemiş olarak emzirilmelidir. Bebeğe emzirilmeden önce su, şekerli su vb. verilmemelidir. Karnı aç olarak kucağa alınan bebeğin dudaklarına meme ucunu değdirdiğinde bebek refleks olarak ağzını açar anne yalnızca göğüs ucunu değil areolayı tüm olarak bebeğin ağzına verir. Tüm bu esnada anne bebeğin üzerine eğilmeden bebeği kendine doğru yükselterek emzirme yapmalıdır. Bebeğin yanaklarının dolu olduğu gözlenmelidir. Emen bebeğin yutma sesi duyulmalıdır. Bebeğin alt dudağı memeye tam olarak yapışmış olmalıdır.
Bebeklerin pek çoğu her beslenmede her iki memeden de emmek isteyebilir. Ufak bebekler için sadece tek memeden emme yeterli olabilir ya da her iki memeden çok az miktarda emebilirler. Bununla birlikte, eğer bebek bir memeden diğerine oranla sürekli daha fazla emerse, diğer memede süt yapımı durabilir. Bu nedenle bir öğünde sağ memeden emzirme başlanırsa, bir sonraki emzirmede diğer memenin öncelikle verilmesi gerekliliği anne ile tartışılmalıdır. Böylece her iki memeye eşit meme uyaranı yapılacak ve süt yapımı sürekliliği sağlanacaktır.


4. Doktorum bana her emzirmeden sonra emzirdiğim göğsümde kalanını sağmamı ve göğsümü iyice boşaltmamı söylerdi. O zaman süt kanallarının daha çabuk dolacağını ve süt düğümlenmesi riskinin azalacağını söyledi.  Siz emzirmeden sonra sağılması gerektiğini düşünüyor musunuz?

Eğer annenin sütü fazla ise bebek emerek boşaltamıyorsa özellikle ilk 3 haftada bence de sağılmalı ve göğüsler boşaltılmalı. Anne sütünde arz-talep ilişkisi söz konusu. Ne kadar çok göğse ileti giderse o kadar süt olur. O nedenle sağarak göğsü boşaltmak önemli. Ayrıca annenin sütü az olduğunda da her emzirme sonrası sağmak çok önemlidir. Eğer anne fark etmeden göğsünde süt düğümlenmesi olduysa yapacağı en önemli şey bebeğini bol bol emzirmek. Evet çok acır L

5. Düzgün emzirememekten dolayı süt düğümlenmesi oluyor çoğu anne. Ateş ve göğüste çok kötü bir ağrısı oluyor. Süt düğümlenmesi olduğu zaman nasıl düğümlenen göğüs rahatlatılabilir? 

Süt düğümlenmesinde yapılacak en önemli şey bebeği bol bol emzirmek ve göğsü boşaltmak. Her emzirme öncesinde sıcak kompres yapılmalı. Ardından bebeği emzirmek ve hemen arkasından sağmak gerekiyor. Bu işlemler bittikten sonra da soğuk kompres yapılarak anne rahatlatılmalı. Süt düğümlenmesi olan annede emzirirken ve sağarken göğsü acır. Ama anne biraz dayanırsa kısa sürede bu yöntemle toparlar. En son yapılan soğuk kompres gerçekten çok işe yarar.

6. Ay ay baktığınız zaman bebeklerin kaç saatte bir emzirilmesi gerekiyor?

Ortalama 3 kilo doğan bir bebek;

İlk 3 gün iki saatte bir 60 ml, günde toplamda 450–600 ml
6.haftaya kadar her öğünde 60–150 ml, günde 7–8 öğün, toplam da 450-900 ml.
6 hafta- 4 ay her öğünde 120–180 ml, 6 -7 öğün toplamda 700-1000 ml
4 -6 ay her öğünde 150–210 ml, ortalama 6 öğün ve 700-1200 ml
6- 9 ayda, katı gıdalarla birlikte 5 öğün. Ortalama sıvı alacağı miktar 1000-1400 ml olabilir.

Örneğin daha önceden 1200 ml alan bebek, ek gıdaya geçtiğinde 500 ml ek gıda 1000 ml süt alabilir.

7. Süt yapan gıdalar gerçekten var mı? Varsa nelerdir?

Anne sütünü en çok arttıran şey bol bol su içmektir. Günde 3 lt kadar su içmek de çok önemlidir. Anne sütünü arttıranlardan biri de malt özüdür. Bunu eczanelerde özel hazırlanmış içecek şeklinde alabileceğiniz gibi, alkolsüz bira da aynı işi görmektedir. Sabah, öğle ve akşam sadece 1 kahve fincanı içilen alkolsüz bira anne sütünü arttıracağı gibi, içeriğinde bulunan B vitamini sayesinde de annenin bağışıklık sistemini korur. ''Harika ne kadar çok yersem sütüm o kadar çok olur'' şeklinde yanlış bir anlayış vardır. Ancak ne kadar çok yediğimiz değil, ne yediğimiz çok önemlidir. Anne normal ve dengeli beslenmeli.
Yağlı olmayan proteinlerle beslenmelidir. Yeşillikler ve sebzeler tüketmelidir. Çorbalara ağırlık vermesinde yarar vardır. Sıcak ve sulu şeyler sütün miktarına olumlu katkıları vardır. Aşırıya kaçmamak koşuluyla, tahin- pekmez ve az yağlı süt ürünleri tüketilebilir. Günde 4-5 fincan kadar rezene ve ısırgan çayı tüketilebilir. Ayrıca çeşitli firmaların emziren anneler için olan çaylarından da içilebilir. Aynı zaman da kilo aldırmayan demir kaynağı olan yeşil mercimek, brokoli, roka, ıspanak, pazı, dereotu, çekirdekleriyle beraber yenilmesi gereken siyah üzüm, dut pestili, yumurta ve yağsız kırmızı et, balık tercih edilmelidir.

·         Taze beyaz üzüm ( günde 2 porsiyon)
·         Dereotu ( sabah- akşam yemeklerde yenilebilir.)
·         İncir (taze veya kurutulmuş)
·         İncir-havuç (Anne sütünü artırmak için haşlanmış kuru incir suyu da içebilirsiniz. Sekiz-dokuz adet kuru inciri yarım litre klorsuz suda en fazla on dakika haşlayınız. İkiye böldüğünüz suyu sabah-akşam olmak üzere günde iki kere tüketiniz.)
·         Taze beyaz dut
·         Haşlanmış taze beyaz dut kurusu
·         Anason (20 gram susam, 10 gr anason ve 500 gr bal karıştırılır ve macun haline getirilir. Bundan günde 3 çorba kaşığı yenir)
·         Kereviz
·         Taze kereviz yaprakları
·         Bal kabağı
·         Kıvırcık salata
·         Sumak
.         Rezene çayı
.         Çemen
        Çörek otunun bal ile karıştırılması
        Erik kaynatılarak balla karıştırılması
        Fesleğen (Fesleğen çiçeği, tohumu ve yaprakları kullanılır. Bunların çayı demlenir. Bundan 1- 2 bardak içilir)
    Hurma
.     Kimyon
    Kişniş
.     Lahana
    Marul (tohumundan günde 4- 5 gr yenirse etki gösterir)
.     Nane
.     Salep
    Yer elması
.     Zencefil
.     Sarımsak

Yukarıdakileri sayabiliriz. Ama bunlar her anneye göre değişiklik gösteren şeylerdir. Bebeğinizi bol bol emzirin, gerekirse ardından sağın, içtiğiniz su miktarına dikkat edin, uyuyun ve stresten olabildiğince uzak durmaya çalışın. Kendinize inanın!

8. Emzirirken annenin nelere dikkat etmesi gerekir?
Meme başı çökmesi, çatlaması, ağrılı ve şiş göğüsler annenin süt vermesini güçleştirir ve sütün azalmasına yol açar. Bu nedenle; daha gebelik döneminde göğüsleri emzirmeye hazırlamak gerekir. Bu gibi durumlarda birtakım öneriler işinize yarayabilir:

. Yaşamın ilk 4 -6 ayı bebeğin zihinsel ve bedensel açıdan sağlıklı olması için çok önemlidir. İlk 4-6 aylık dönemde anne sütü yeterli derecede D vitamini dışında bebeğe hiçbir şey verilmemelidir. Annenin huzurlu olması, dinlenmiş olması ve iyi beslenerek bebeğini emzirmesi sağlanmalıdır.
. Sık sık isteyerek emzirme; meme bezlerini uyararak süt yapımını arttırır.
. Emzirme döneminde kilo vermeye çalışılmamalı, başarılı emzirme ile 6 ayda normal kiloya inilebilir. İnilmezse; anne ilk 4-6 aylık periyotlardan sonra zayıflama diyeti uygulamalıdır.
. Gebelik sırasında önerilerden daha fazla kilo alınmışsa her ay 2 kilo kaybetmek normaldir. Ayda 2 kilodan fazlası doğru olmayacaktır.
. Emziren anne zayıflama diyeti yapmamalı; unlu, yağlı ve şekerli besinleri aşırı yememeye çözen göstermelidir.
. Meme başınız çökük ise; gebeliğin 5. Ayından sonra belli aralıklarla elle masaj yapılmalı; doğumdan sonra sorun halen devam ediyorsa emzirmeden önce pompa ile hafifçe sağma işlemi, yapılıp, göğüs ucu çıkarılabilir. Ayrıca göğüs kalkanı da kullanıla bilinir.
. Emziren anne, meme başında çatlak olmaması için her emzirmeden sonra meme ucuna bir, iki damla kendi sütünden sürmelidir.
. Göğüs, iyi boşaltılmazsa memeler şişer, sertleşir ve deri kızarır. Bu durumda; bebeği daha sık emzirmek veya sütü sağmak gerekir.
. Doğum sonrası ilk birkaç gün anne sütü yeterli gelmiyorsa, bebeğe hemen mama biberonu verilmemelidir

9. Emziren annenin yediklerinden dolayı bebeğin gazlanması doğru mudur?

Doğrudur. Anne ne yer ne içerse anne sütü yoluyla bebeğine geçer. O nedenle dikkatli olmak, annenin kendine gaz yapan yiyecek ve içeceklerden özellikle emzirdiği dönemde uzak durmak da fayda vardır.

10. Sizin emzirme seminerleriniz var. Biraz onlardan ve diğer seminerlerinizden bahsedebilir misiniz? Size hamileler ve anneler nasıl ulaşabilirler?

Emzirme seminerim her ay bir tane yapıyorum. Bu seminerlere hamilelerin katılmasını tavsiye ediyorum. Hamilelerin yanı sıra yeni bebek sahibi olmuş ve emzirme sorunu yaşamış anneler bebekleriyle katılıyor. Bu seminerlerde anne sütü ve emzirme konusunda tüm detayları anlatıyorum. Birkaç markanın pompası var. Onları çalıştırıyoruz. Pompayı nasıl kullanmaları gerekiyor, üzerinde konuşuyoruz. Ayrıca anneler bebeklerini emzirip, nerede sorun var, ne oluyor onu takip ediyorum. Ve annelere yeniden emzirme planı hazırlıyorum. Ardından da neler yaptıklarını telefon veya emaille takip ediyorum.

Bu seminerlerimin yanında geçen ay yeni başlattığım skype üzerinden annelerle Emzirme Toplantıları yapıyorum. İlkini geçen ay yaptık. Bir sonraki çok talep olduğundan 4 Eylül de ve 25 Eylül de olacak. Bu toplantılar annelerin merak ettikleri ya da sorunları üzerine oluyor. Geçtiğimiz toplantıya 7 anne katıldı. Yaklaşık 2 saat süren güzel bir etkinlik oldu. www.bebeimgeliyor.com takip ederlerse tüm eğitim duyurularıma ulaşabilirler. Bunun dışına sizi takip eden annelerin bir sıkıntısı varsa bebeimgeliyor@gmail.com email atarlarsa sorularını cevaplayabilirim. Ayrıca Eylül ve Ekim döneminde Emzirme seminerlerime katılmak isteyen sizin takipçilerinize %25 indirim yapacağım. Sizi takip ettiklerini emaille bildirmeleri yeterli olacaktır.

Bana bloğunuzda yer verdiğiniz için çok teşekkür ederim:))

Esra Ertuğrul



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder